Δάσος-Πηγή ζωής. 14ο Νηπιαγωγείο Κοζάνης και Ειδικό Νηπιαγωγείο Κοζάνης

       

 

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

«ΔΑΣΟΣ, ΠΗΓΗ ΖΩΗΣ»

 

Αικατερίνη Γκουτζιομήτρου, νηπιαγωγός, 14^ο Νηπιαγωγείο Κοζάνης

Βασιλική Βέλκου, νηπιαγωγός ειδικής αγωγής, Ειδικό Νηπιαγωγείο Κοζάνης

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το δάσος είναι ένα οικοσύστημα που παίζει τεράστιο ρόλο στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας. Είναι ένα αγαθό με ανυπολόγιστη αξία για τη ζωή και τον άνθρωπο, συντελεστής οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, πηγή υγείας, χαράς και ομορφιάς.

Ο άνθρωπος βρίσκει τρόπους να εκμεταλλεύεται και να αξιοποιεί πολύπλευρα αυτόν τον πολύτιμο φυσικό πόρο. Η ανθρώπινη ,όμως, δραστηριότητα έχει σαν αποτέλεσμα την συνεχή υποβάθμιση και τον περιορισμό των δασών και την αλλοίωση και καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος.

Όταν ένα δάσος καταστρέφεται έχουμε τεράστιες, ανυπολόγιστες συνέπειες στο περιβάλλον, στην οικονομία, στη ζωή μας. Είναι απαραίτητη η λήψη μέτρων για τον περιορισμό των καταστρεπτικών επεμβάσεων και την διατήρηση των δασών και γενικότερα των φυσικών πόρων.

Είναι σημαντικό τα παιδιά μας, οι αυριανοί πολίτες, να αναπτύξουν έναν υψηλό βαθμό περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Είναι απαραίτητο όλοι μας να επιτύχουμε αλλαγή συμπεριφοράς σε θέματα που αφορούν το φυσικό περιβάλλον, ώστε να δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες ζωής και να προωθήσουμε την οικονομική, πολιτιστική και κοινωνική ανάπτυξη.

Το πρόγραμμα ξεκίνησε τον Ιανουάριο και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2008. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν τα 12 νήπια του 14^ου Νηπιαγωγείου και τα 3 νήπια του Ειδικού Νηπιαγωγείου Κοζάνης. Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε μέσα σε ένα ελκυστικό και πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον να εξασφαλίζονται κίνητρα και προϋποθέσεις μάθησης και δημιουργίας για όλα τα παιδιά.

ΣΤΟΧΟΙ
Να γνωρίσουν τα νήπια το δάσος σαν οικοσύστημα, να αντιληφθούν την τεράστια σημασία του αλλά και τους κινδύνους που το απειλούν.

Να συνειδητοποιήσουν το ρόλο του ανθρώπου στην καταστροφή αλλά και στην διατήρηση και την προστασία του δάσους.

Να αποκτήσουν στάσεις και δεξιότητες για τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος.

Να γνωρίσουν λογοτεχνικά κείμενα, τραγούδια, ποιήματα, αινίγματα, παροιμίες, παραμύθια, μύθους σχετικά με το δάσος.

Να εκφραστούν καλλιτεχνικά μέσα από εικαστικές δραστηριότητες και δραματοποίηση.

Να παράγουν προφορικό λόγο σε πραγματικές συνθήκες επικοινωνίας.

Να αναπτύξουν την παρατηρητικότητά τους.

Να έρθουν σε επαφή με έργα τέχνης και να αντιληφθούν την τέχνη ως  πανανθρώπινη αξία.

Να αναπτύξουν μέσα σε κλίμα αποδοχής και σεβασμού τη συνεργατικότητά τους για την επίτευξη ενός κοινού στόχου.

 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

 

1.Το δέντρο.  

Χρησιμοποιώντας σαν ερέθισμα φωτογραφίες που μας έστειλε σε CD το ΚΠΕ Γρεβενών ξεκινήσαμε να μιλάμε για το δάσος. Συζητήσαμε για το τι βλέπουμε στις φωτογραφίες, αν θα θέλαμε να είμαστε εκεί κτλ. Τα παιδιά μίλησαν για τις σχετικές εμπειρίες τους (τι βλέπουν, τι ακούν, τι κάνουν, τι αισθάνονται στο δάσος) και αποφασίσαμε να ασχοληθούμε περισσότερο με αυτό το θέμα.

Κάναμε έναν περίπατο στη γειτονιά μας και παρατηρήσαμε τα δέντρα που συναντήσαμε.

Μαζέψαμε φύλλα, καρπούς, ξυλαράκια κι ό,τι άλλο βρήκαμε ενδιαφέρον.

Χρησιμοποιώντας βιβλία και εικόνες μιλήσαμε για το δέντρο και κυρίως για τα μέρη από τα οποία αποτελείται.

Το κάθε παιδί ζωγράφισε ελεύθερα ένα δέντρο.

Το κάθε παιδί χρωμάτισε με μαρκαδόρους μια φωτοτυπία με ένα όμορφο δέντρο από το internetπου μας έφερε ένα νήπιο.

Χρησιμοποιώντας φυτά που είχαμε φυτέψει νωρίτερα στη σχολική χρονιά παρατηρήσαμε τα διάφορα μέρη τους και κυρίως τις ρίζες που είναι κρυμμένες στο χώμα.

Ζωγραφίσαμε ένα μεγάλο δέντρο και σημειώσαμε τα διάφορα μέρη του. Κάναμε καρτέλες γραφής με τα μέρη του δέντρου.

Κορμός - κλαδιά

Χρησιμοποιώντας υλικό από βιβλία και το CD από το ΚΠΕ Μουζακίου μιλήσαμε για τους κύκλους ηλικίας ενός δέντρου και την δεντροχρονολόγηση.

Τα παιδιά έφεραν διάφορα κομμένα ξύλα με τα οποία κάναμε ασκήσεις εννοιών (ψηλό-χαμηλό, χοντρό-λεπτό, βαρύ-ελαφρύ, απαλό-σκληρό κτλ)

Έφεραν, επίσης, διάφορες φλούδες δέντρων. Παρατηρώντας τις μιλήσαμε για τα βρύα που φυτρώνουν στους κορμούς καθώς και για τα έντομα που ζουν μέσα σε αυτούς.
Φύλλα

Φτιάξαμε 8 καρτέλες  για αντίστοιχα δέντρα. Η καθεμιά είχε το όνομα του δέντρου και ένα φύλλο του. Τα παιδιά χρησιμοποίησαν τις καρτέλες αυτές για να αναγνωρίσουν τα κλαδιά που είχαμε στο σχολείο.

Μιλήσαμε για τα αειθαλή και τα φυλλοβόλα δέντρα. Ταξινομήσαμε τις παραπάνω καρτέλες στις δυο κατηγορίες.

Μιλήσαμε για το φυλλόχωμα. Χρησιμοποιήσαμε μια σακούλα φύλλα που μας έφεραν από ένα δάσος βελανιδιάς για να λιπάνουμε μια τριανταφυλλιά που έχουμε στην αυλή μας, αφού πρώτα τα παρατηρήσαμε, τα αγγίξαμε και τα μυρίσαμε.

Τα παιδιά έκαναν πάνω σε χαρτί χρησιμοποιώντας κηρομπογιές αποτυπώματα από διάφορα φύλλα που είχαμε μαζέψει.

Ζητήσαμε από τα παιδιά να ζωγραφίσουν ελεύθερα με μολύβι ένα φύλλο.

Καρποί

Παρουσιάσαμε διάφορους καρπούς στα παιδιά (καρύδια, φουντούκια, βελανίδια, κουκουνάρια, κάστανα, κυπαρισσόμηλα κτλ). Είπαμε τα ονόματα τους και από ποιο δέντρο προέρχονται. Ξεχωρίσαμε τους καρπούς που τρώνε οι άνθρωποι.

Πάνω στις καρτέλες με τα ονόματα και τα φύλλα των δέντρων τοποθετήσαμε τους αντίστοιχους καρπούς.

Σε ένα καλάθι είχαμε διάφορους καρπούς ανακατεμένους. Τα παιδιά έπρεπε να τους ξεχωρίσουν και να τους βάλουν δε ξεχωριστά σακουλάκια.

Ζητήσαμε από τα παιδιά να αναγνωρίσουν διάφορους καρπούς με την αφή.

Κάναμε παιχνίδια με αριθμούς όπου τα παιδιά έπρεπε να βάλουν μέσα σε πιάτα ή στεφάνια τόσους καρπούς όσους έλεγε ο αριθμός.

Τα παιδιά έκαναν μοτίβα με διάφορους καρπούς (πχ ένα κάστανο, δύο κουκουνάρια, ένα φουντούκι και το ίδιο στη συνέχεια)

Ψήσαμε και βράσαμε κάστανα. Μετά, φυσικά, τα φάγαμε. Μιλήσαμε για τον καστανά.

Είδαμε βιβλία με συνταγές μαγειρικής με κάστανα και όμορφες εικόνες.

Φυτέψαμε κάστανα. Μετά το Πάσχα είχαμε τη δική μας μικρή καστανιά.

2.Η χλωρίδα του δάσους.

Αγριολούλουδα

Χρησιμοποιώντας εικόνες από  βιβλία και CD μιλήσαμε για τα αγριολούλουδα. Τα χρώματα και το άρωμά τους, την ποικιλία που παρουσιάζουν και την ανάγκη να τα προστατεύουμε.

Τα παιδιά ζωγράφισαν ελεύθερα διάφορα αγριολούλουδα.

Κάποια άλλη μέρα ζωγράφισαν κάρτες με αγριολούλουδα για να τις κάνουν δώρο στη μαμά ενός νηπίου που γέννησε το αδελφάκι του.

Μανιτάρια

Είδαμε διάφορες εικόνες μανιταριών και μιλήσαμε σχετικά.

Φέραμε στο σχολείο αληθινά μανιτάρια. Τα παιδιά τα παρατήρησαν και τα περιέγραψαν.

Στη συνέχεια, τα ψήσαμε και τα φάγαμε.

Βρήκαμε συνταγές με μανιτάρια από βιβλία μαγειρικής.

Ένα νήπιο μας έφερε μανιτάρια κονσέρβα.

Κατασκευάσαμε μανιτάρια από ρολό υγείας.

Φρούτα του δάσους

Μέσα από βιβλία και CD βρήκαμε εικόνες με σμέουρα, βατόμουρα και άλλα φρούτα του δάσους.

Φάγαμε μαρμελάδα βατόμουρο.

Αγοράσαμε κονσέρβα βατόμουρα και τα δοκιμάσαμε.

Βρήκαμε συνταγές μαγειρικής και φτιάξαμε τσιζκέικ βατόμουρο.

Βότανα

Φέραμε στο σχολείο ρίγανη, θυμάρι και τσάι του βουνού. Τα παιδιά τα μύρισαν και μιλήσαμε για τη χρήση τους.

Βράσαμε και ήπιαμε τσάι.

 

3.Η πανίδα του δάσους.

Παρουσιάσαμε στα παιδιά βιβλία και εικόνες με ζώα, πουλιά, έντομα κτλ που ζουν στο δάσος. Συζητήσαμε για τις συνήθειες, τη διατροφή, τις φωλιές τους. Τα παιδιά μίλησαν για τις εμπειρίες τους.

Επισκεφθήκαμε το μουσείο της Κοζάνης και είδαμε τη συλλογή με τα βαλσαμωμένα ζώα.  

Παρουσιάσαμε εικόνες με τα χνάρια των ζώων. Βρήκαμε τις διαφορές και τις ομοιότητές τους. Το κάθε παιδί πήρε ένα φυλλάδιο με σχετικές πληροφορίες για το σπίτι.

Κάναμε τα δικά μας χνάρια αποτυπώνοντας τις πατούσες και τις παλάμες μας σε ζυμάρι.

Μιλήσαμε για την καφέ αρκούδα και τον «Αρκτούρο». Παρουσιάσαμε υλικό του «Αρκτούρου».

Κάναμε παιχνίδια ταξινόμησης και ταύτισης με καρτέλες που απεικόνιζαν σκίουρους και βελανίδια.

Με την ευκαιρία της κουκουβάγιας μιλήσαμε για τη θεά Αθηνά.

Ακούσαμε ήχους πουλιών από το CD του ΚΠΕ Μουζακίου.   

 

4. Ωφέλειες του δάσους.

Χρησιμοποιώντας βιβλία και εικόνες συζητήσαμε με τα παιδιά για τις ωφέλειες του δάσους.

Γράψαμε μια λίστα με τα συμπεράσματά μας.

Μιλήσαμε για το ξύλο και την ξυλεία, τους ξυλοκόπους και το ρόλο του δασαρχείου, τις χρήσεις του ξύλου κτλ.

Μιλήσαμε για το χαρτί και την ανακύκλωση.

Ασχοληθήκαμε με τον φελλό. Είδαμε ότι επιπλέει και κάναμε  δοκιμές με διάφορα αλλά αντικείμενα για να δούμε αν βυθίζονται ή όχι.

Μιλήσαμε για το κάρβουνο και τον λιγνίτη, για τη ρύπανση της περιοχής μας και τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Ο πατέρας ενός νηπίου που εργάζεται στη ΔΕΗ μας έφερε λιγνίτη από τα ορυχεία.

Ζωγραφίσαμε με κάρβουνο.

Μιλήσαμε για το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου και τα απολιθώματα γενικά.

Επισκεφθήκαμε το μουσείο της Κοζάνης για να δούμε τη συλλογή με τα απολιθώματα (κορμοί, κουκουνάρια κα). 

Το κάθε παιδί έφτιαξε αποτύπωμα από κουκουνάρι πάνω σε πηλό (μοιάζει με απολίθωμα!).

Τα έργα ψήθηκαν, λουστραρίστηκαν και έγιναν καδράκια.

 

5. Κίνδυνοι του δάσους – Προστασία – Αναδάσωση.

Συζητήσαμε για τους κινδύνους του δάσους. Είδαμε ανάλογες εικόνες από βιβλία και CD.

Γράψαμε μια λίστα με τις ιδέες μας.

Μιλήσαμε για τις πυρκαγιές, τις αιτίες και τις συνέπειές τους καθώς και για την πυροσβεστική. Χρησιμοποιήσαμε εικόνες και αποκόμματα εφημερίδων.

Τα παιδιά προβληματίστηκαν και σκέφτηκαν απαντήσεις για την ερώτηση ‘ τι κάνω για να προστατεύσω το δάσος; ’. Γράψαμε μια λίστα με τις ιδέες μας.

Μιλήσαμε για την αναδάσωση χρησιμοποιώντας διάφορες εικόνες. Εκφράσαμε την επιθυμία να συμμετάσχουμε κι εμείς σε κάποιο πρόγραμμα αναδάσωσης.

Το κάθε παιδί έφτιαξε το καμένο δάσος κολάζ με μακαρόνια. Όταν τα έργα στέγνωσαν, διακοσμήθηκαν με μαύρο και κόκκινο πλαστικό χρώμα.

Τα κάθε παιδί δίπλωσε ένα χαρτί Α4 στη μέση. Στη μια μεριά ζωγράφισε το πράσινο δάσος και στην άλλη το καμένο.

Το κάθε παιδί έγραψε σε μισό Α4 τη λέξη ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ,  το 199 και χρωμάτισε ένα τηλέφωνο με κόκκινο χρώμα.

Σε ένα χαρτί Α3 το κάθε παιδί έγραψε ένα σύνθημα για το δάσος και την προστασία του. Η δουλειά αυτή έγινε η πρώτη αφίσα μας.

Δημιουργήσαμε μια δεύτερη αφίσα χρωματίζοντας σκίτσα που πήραμε από το ΚΠΕ  Στυλίδας.

Πάνω σε σανιδάκια τα παιδιά έγραψαν συνθήματα για την προστασία του δάσους. Έτσι φτιάξαμε τις ταμπελίτσες μας.                                                                                               

 

6. Υλικό λόγου.

Παραμύθια και ιστορίες

«Το δέντρο που έδινε». Τα παιδιά δραματοποίησαν την ιστορία. Επίσης, μιλήσαμε για το σκίτσο και τους σκιτσογράφους και προσπαθήσαμε κι εμείς να σκιτσάρουμε κάτι από την ιστορία με μαύρο μαρκαδόρο σε άσπρο χαρτί.

«Το φύλλο που δεν ήθελε να πέσει». Τα παιδιά ζωγράφισαν ελεύθερα πάνω στην ιστορία.

«Λύκος έξω από την πόρτα». Τα παιδιά ζωγράφισαν ελεύθερα.

Διαβάσαμε διάφορους μύθους του Αισώπου.

Είδαμε ένα DVD  με το λαγό και τη χελώνα.

Ακούσαμε σε CD την αλεπού με την κομμένη ουρά.

«Ο ξυλοκόπος και το ψάρι» (συλλογή Αναγνωστόπουλου)

«Ο πόλεμος των δασών» (Φρόσω Χάτογλου). Τα παιδιά ζωγράφισαν ελεύθερα.

Είδαμε σε slides το παραμύθι «Η Χρυσομαλλούσα και οι τρεις αρκούδες». Τα παιδιά έπρεπε να περιγράψουν τις εικόνες και να διηγηθούν την ιστορία.

Ποιήματα

«Συμφωνία μ΄ ένα δέντρο» του Γιώργη Κρόκου. Τα παιδιά χρωμάτισαν ένα δέντρο με κηρομπογιά πάνω στο ποίημα.

«Ο πεύκος» του Ζαχαρία Παπαντωνίου.

«Το δάσος» του Στέλιου Σπεράντζα. Τα παιδιά ζωγράφισαν ελεύθερα γύρω από το ποίημα. 

«Η κουκουβάγια» του Ιωάννη Πολέμη.

«Η αλεπού καλόγρια» του Δ. Καμπούρογλου.

«Λύκος στο χωριό» του Γιάννη Περγιαλίτη.

«Το αηδονάκι» του Άγγελου Βλάχου.

«Το δάσος» της Βάσως Ηλιάδη.

Άλλα

Μάθαμε  διάφορα αινίγματα. Εικονογραφήσαμε ένα αίνιγμα για τη χελώνα.

Μάθαμε παροιμίες με ζώα.

Βρήκαμε, αναλύσαμε και μάθαμε σύνθετες λέξεις με το δάσος, το ξύλο και το μανιτάρι.

Οι καρτέλες με τα ονόματα των δέντρων χρησιμοποιήθηκαν και σαν καρτέλες γραφής με τις οποίες κάναμε διάφορες ασκήσεις. Τα παιδιά μέτρησαν τις συλλαβές με χτυπήματα των χεριών. Ταύτισαν τις όμοιες καρτέλες και στο τέλος προσπάθησαν να τις αντιγράψουν.

Φτιάξαμε καρτέλες γραφής με εικόνες ζώων και πουλιών και τις αντίστοιχες φωτογραφίες.

Κάναμε τις δραστηριότητες που αναφέραμε προηγουμένως. Ασχοληθήκαμε με τα άρθρα και ταξινομήσαμε τις καρτέλες στα τρία γένη.

Το κάθε παιδί έγραψε στον υπολογιστή «ΑΓΑΠΩ ΤΟ ΔΑΣΟΣ», το όνομά του και την ημερομηνία. Ο καθένας πήρε μια εκτύπωση της δουλειάς του.

Το καθένα από τα πέντε γράμματα που αποτελούν τη λέξη ΔΑΣΟΣ γράφτηκε χωριστά σε χαρτί Α3. Διακοσμήθηκε με μοτίβα σχετικά με το δάσος. Έτσι γράψαμε τη λέξη ΔΑΣΟΣ με μεγάλα διακοσμημένα γράμματα.

 

7. Μουσική – τραγούδια.

Τραγουδήσαμε και παίξαμε διάφορα τραγούδια από την κασέτα – βιβλίο της Μαρίας Κυνηγού «Τραγουδώ και Γυμνάζομαι», Αθήνα 1985, Ερμής.

Μάθαμε τα τραγούδια: «Η κουκουβάγια» και το συνοδέψαμε με τις ανάλογες κινήσεις, «Εις το δέντρο το ψηλό» του Γ. Φελούρη, «Τρέχει ένας λαγός».

Ακούσαμε και παίξαμε με το «Στο δάσος» (Μαρία Κυνηγού, Παίζουμε και Γυμναζόμαστε, Αργώ, ΚΥ 125)

Ακούσαμε την κασέτα «Ο Πέτρος κι ο λύκος».

 

8. Παιχνίδια.

Τα παιδιά προσπαθούν να μεταφέρουν ένα καρύδι πάνω σε ένα κουταλάκι που έχουν στο στόμα τους. Σε δεύτερη φάση κάναμε αγώνες ανά δύο.

Κάθε παιδί έκρυβε ένα φουντούκι στο χέρι του και ζητούσε από τους συμμαθητές του να μαντέψουν σε ποιο χέρι το έχει.

Λύκε – λύκε είσαι ΄δω;

Παίξαμε διάφορα παιχνίδια με μιμήσεις ζώων.

Κάθε παιδί είχε μια ουρά από γκοφρέ χαρτί καρφιτσωμένη πίσω του και παρίστανε την πονηρή αλεπού. Όταν αρχίζει το κυνηγητό το κάθε παιδί προσπαθεί να κλέψει όσο το δυνατόν περισσότερες ουρές από τις άλλες αλεπούδες.

Τα παιδιά κάθονται κάτω. Όταν ακούνε  το όνομα ενός ζώου του δάσους πηδάνε ψηλά. Αν πρόκειται για άλλο ζώο δεν κάνουν τίποτε. Προσέχουν να μην μπερδευτούν!

 

9. Διάφορες κατασκευές.

Τα παιδιά έκοψαν μικρά χαρτάκια από πράσινο χαρτί κάνσον σε διάφορες αποχρώσεις και κολλώντας τα έφτιαξαν ένα δέντρο ο καθένας. Έβαλαν κορμό από καφέ κάνσον.

Το κάθε παιδί έφτιαξε το δικό του δεντράκι από χαρτί κάνσον. Πάνω του κόλλησε το όνομα και τη φωτογραφία του. Με τις καρτέλες αυτές κάναμε διάφορες δραστηριότητες ταξινομήσεων, αρίθμησης και γραφής.

Φτιάξαμε ομαδικά ένα μεγάλο δέντρο κόβοντας και κολλώντας φύλλα από πράσινα  χαρτιά διαφορετικής ποιότητας και αποχρώσεων.

Το κάθε παιδί τύπωσε το δικό του δάσος χρησιμοποιώντας κλωναράκια από μπρόκολο και κουνουπίδι και πλαστικά χρώματα.

Τα παιδιά έφτιαξαν ένα δάσος με δέντρα από πλαστελίνη.

Τυπώσαμε χρησιμοποιώντας πευκοβελόνες και πλαστικά χρώματα.

Φτιάξαμε μικρούς χιονάνθρωπους με κουκουνάρια και μπαλάκια φελιζόλ.

Το κάθε παιδί έφτιαξε ένα δέντρο από ρολό κουζίνας που το έβαψε με καφέ πλαστικό. Στη συνέχεια πρόσθεσε φύλλωμα από χαρτί κάνσον όπου είχε τυπώσει με σφουγγάρι διάφορες αποχρώσεις του πράσινου. Έτσι φτιάξαμε μια μακέτα με το δικό μας δάσος.

Φτιάξαμε αράχνες από αυγοθήκες και μπαλάκια φελιζόλ.

Φτιάξαμε σκαντζόχοιρους από ζυμάρι και σπιρτόξυλα.

Φτιάξαμε κουκουβάγιες με ρολά υγείας.

Για τις Αποκριές κατασκευάσαμε μάσκα αρκουδάκι από καφέ κάνσον και μάσκες λύκος και λαγός (φωτοτυπία και κηρομπογιές).

Ο πατέρας ενός νηπίου που είναι ξυλουργός έφερε κομμάτια ξύλου πάνω στα οποία τα παιδιά ζωγράφισαν με πλαστικά χρώματα δέντρα, λουλούδια κτλ. Τα έργα λουστραρίστηκαν κι έγιναν καδράκια.

Ο ίδιος πατέρας μας έφερε μικρά κομμάτια από κομμένα κλαδιά πάνω στα οποία τα παιδιά κόλλησαν αποξηραμένα λουλούδια και κατασκεύασαν δώρα για τη γιορτή της μητέρας.

Τυπώσαμε με φελλό για να φτιάξει ο καθένας τα δικά του δέντρα σαν εξώφυλλο στο φάκελο με τις εργασίες του για το δάσος.

 

10. Άλλες δραστηριότητες.

Σε έναν τοίχο τοποθετήσαμε χαρτί του μέτρου. Εκεί ο καθένας μπορούσε να κολλήσει ό,τι υλικό έβρισκε σχετικά με το θέμα μας (διαφημίσεις, φωτογραφίες, συνταγές μαγειρικής, αποκόμματα από εφημερίδες, υλικό από το internet κτλ)

Δημιουργήσαμε τη ‘γωνιά του δάσους’, όπου τοποθετούσαμε το σχετικό υλικό που έφερναν τα παιδιά (φλούδες δέντρων, καρπούς, σαλιγκάρια κτλ).

Ο πατέρας ενός νηπίου μας έφτιαξε μια μακέτα του δάσους χρησιμοποιώντας αληθινά κλαδιά, φλούδες δέντρων, κουκουνάρια κτλ.

Ο ίδιος πατέρας κατασκεύασε και μας έφερε φωλιές πουλιών από κλαδάκια. Αργότερα μας έφτιαξε και φωλιές χελιδονιών  από λάσπη και άχυρο.

Κάναμε επαφή με τα ΚΠΕ Καστοριάς, Μουζακίου, Γρεβενών και Αρναίας καθώς και με την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, τα δασαρχεία Θεσσαλονίκης και Κοζάνης, τη Διεύθυνση Δασών Κοζάνης, το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης και την Πυροσβεστική Υπηρεσία Κοζάνης. Οι φορείς αυτοί  έστειλαν υλικό σχετικό με το δάσος. Με χαρά δεχόμασταν τα δέματά τους και σημειώναμε στο χάρτη τις αντίστοιχες πόλεις. Συζητήσαμε και μετρήσαμε τις αποστάσεις τους από την Κοζάνη.

Το σχολείο μας επισκέφθηκε δασολόγος από το Δασαρχείο Κοζάνης. Έφερε και μοίρασε στα παιδιά δεντράκια, έντυπα και παραμυθάκια. Τα παιδιά τη ρώτησαν για τη δουλειά της και γενικά για τα δάση.

Παρουσιάσαμε στα παιδιά πίνακες ζωγραφικής Ελλήνων καλλιτεχνών  με θέμα  το δέντρο.

Παρατηρήσαμε ότι ο κάθε καλλιτέχνης έχει έναν δικό του τρόπο έκφρασης. Συζητήσαμε για τον κάθε πίνακα (τι δείχνει, τι χρώματα έχει, τι μας κάνει να αισθανόμαστε, να φανταζόμαστε κτλ)

Παρουσιάσαμε στα παιδιά εικόνες από το στεφάνι βελανιδιάς της Βεργίνας. Μιλήσαμε για τον βασιλιά Φίλιππο, το γιο του Αλέξανδρο, τη Μακεδονία, τη Βεργίνα και τους βασιλικούς τάφους.  

 

11. Φύλλα εργασίας.

Φύλλο εργασίας 1: Τα παιδιά έκοψαν ζωγραφιές με 5 δέντρα σε διάφορα μεγέθη και τα κατέταξαν κατά μέγεθος.

Φύλλο εργασίας 2: Χρωμάτισε τα ίδια φύλλα με το ίδιο χρώμα.

Φύλλο εργασίας 3: Ζωγράφισε ένα βελανίδι για κάθε σκίουρο.

Φύλλο εργασίας 4: Χρωμάτισε τόσα βελανίδια όσα λέει ο αριθμός.

Φύλλο εργασίας 5: Χρωμάτισε μόνο τα ζώα που ζουν στο δάσος.

Φύλλο εργασίας 6: Το κάθε παιδί έπρεπε να σκεφτεί τα λόγια που έπρεπε να προσθέσει σε ένα σκίτσο όπου ένας ξυλοκόπος συζητά με έναν άλλον άνδρα.

Φύλλο εργασίας 7: Τα παιδιά έπρεπε να βάλουν σε κύκλο και να χρωματίσουν μόνο τα αντικείμενα που καίγονται επιλέγοντας από ένα σύνολο αντικειμένων.

 

12. Παρουσίαση προγράμματος – Γιορτή.

Αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε ό,τι μάθαμε και κάναμε στους γονείς.

Η αφίσα με τα συνθήματά μας φωτοτυπήθηκε με σμίκρυνση και έγινε το εξώφυλλο της πρόσκλησης για τη γιορτή που κάναμε για το πρόγραμμα.

Ετοιμάστηκε παρουσίαση από τα παιδιά κάποιων ποιημάτων, παροιμιών και τραγουδιών που μάθαμε.

Ετοιμάστηκε ατομικός φάκελος με τα έργα του κάθε παιδιού πάνω στο θέμα μας. Το εξώφυλλο δημιουργήθηκε με τύπωμα με φελλό.

Το σχολείο διακοσμήθηκε με τα έργα των παιδιών.

Η κάθε μητέρα ετοίμασε ένα φαγητό (όσο το δυνατόν πιο σχετικό με το θέμα μας) κι έγινε ένας ωραίος μπουφές.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Το πρόγραμμα προχώρησε και ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Τα παιδιά είχαν πολλές σχετικές εμπειρίες, οι οποίες μπόρεσαν να οργανωθούν και να αξιοποιηθούν. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος τα νήπια είχαν την ευκαιρία να προβληματιστούν, να πειραματιστούν, να δημιουργήσουν και να ανακαλύψουν σε ένα πλαίσιο συνεκπαίδευσης και αποδοχής. Κι εμείς, όμως, οι νηπιαγωγοί μάθαμε πάρα πολλά πράγματα που δε γνωρίζαμε και ενθουσιαστήκαμε με το θέμα. Το πρόγραμμα μας έδωσε την ευκαιρία να ζήσουμε όλοι μαζί τη χαρά της ανακάλυψης και της μάθησης.

Οι οικογένειες, επίσης, συνεργάστηκαν με ενθουσιασμό. Καθημερινά έφερναν ό,τι υλικό θεωρούσαν σχετικό με το θέμα (περιοδικά, διαφημιστικά φυλλάδια, βιβλία, εικόνες, ξύλα και άλλα υλικά) και μας βοήθησαν πολύ σε διάφορα πρακτικά ζητήματα.

Μέσα στον προγραμματισμό υπήρχε και η επίσκεψη σε κοντινό δασάκι, η οποία, δυστυχώς, λόγω καιρού δεν πραγματοποιήθηκε. Ελπίζουμε ότι θα τα καταφέρουμε κάποια άλλη στιγμή. Επίσης, περιμένουμε να πάρουμε μέρος σε πρόγραμμα αναδάσωσης που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στην περιοχή μας.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αναγνωστόπουλος,  Β. Δ. (1997). Λαϊκά Παραμύθια. Καστανιώτης.

Βλαχοπούλου Στέλλα. Το πράσινο εργοστάσιο. Α.Σ.Ε.

Βλαχοπούλου Στέλλα. Πετώντας στα δάση. Α.Σ.Ε.

Βλαχοπούλου Στέλλα. Το καμένο δάσος. Α.Σ.Ε.

Γενειατάκη – Αρβανιτίδη Ειρήνη (1981). Καθημερινές δραστηριότητες   στο νηπιαγωγείο. Δίπτυχο.

Γιαλουράκη Σοφία (2005). Το κουτί της τέχνης. Δίπτυχο.

Γουέστ Κόλιν (1999). Μια αρκούδα… μα τι αρκούδα!. Μίνωας.

Γουόρντ Νικ. Λύκος έξω από την πόρτα. Άγκυρα

Ζαραμπούκα Σοφία (1975). Στο δάσος. Κέδρος.

Κάιζερ Ρενέ (1994). Το βιβλίο του δάσους. Οδηγός του μικρού εξερευνητή. Ερευνητές.

Καραγκούνη Αντιγόνη (1996). Εγώ, η καφέ αρκούδα. Νέοι Ακρίτες.

Καψάσκη – Λάμπρου Αγγελική (1981). Τα πρώτα μου τραγούδια. Αθήνα.

Κοκκίνης Σπύρος (1973). Σχολική Ποιητική Ανθολογία. Εστία.

Κρόκος Γιώργης. Σταλαματιές. Χαρταετός.

Μπέηρον Αλαν(1999). Το αλεπουδένιο τέρας. Μίνωας.

Παπανικολάου Ρούλα (1999). Αινίγματα με εικόνες. Μικρός Πρίγκηπας.

Παπανικολάου Σ., Λαλούμη Ε. (1979). Ιδέες για δημιουργική εργασία στο νηπιαγωγείο. Θεσσαλονίκη.

Πλαχούρης Γιάννης (2006). Το φύλλο που δεν ήθελε να πέσει. Άγκυρα.

Σιλβερστάϊν Σελ (1998). Το δέντρο που έδινε. Δωρικός.

Σπεράντσας Στέλιος (1962). Μικρές Φωνές. Πεχλιβανίδης.

Στεφανίδη Φωτεινή (2002). Αλφαβήτα. Σίγμα.

Συκάς Βασίλης. Βάλλια Κάλντα - Εθνικός Δρυμός Πίνδου. Χείμαρρος.

Φελούρης Γεώργιος. Παιχνίδι, τραγούδι, χορός. Αθήνα.

Χαβάρ Κριστιάν (2000). Τα ζώα του δάσους. Μίνωας.

Χάτογλου Φρόσω. Καλημέρα Ειρήνη. Σύγχρονη Εποχή.

CharmanAndrew (1997). Θέλω να ξέρω γιατί τα δέντρα έχουν φύλλα. Σίρρις.

GreeGerardetAlain (1978). Ο μικρός Θωμάς και ο φίλος του το δέντρο. Άγκυρα.

GreeAlain (1967). ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ- ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ. Τα πουλιά. Τα φυτά. Το δάσος.   Ο κήπος. Άγκυρα.

SelinaHastings. Ο Πέτρος και ο λύκος. Μίνωας .

WaddellM., FirthB. (1993). Πάμε σπίτι αρκουδάκι μου. Ρώσση.

Μαθαίνω τα ζώα του δάσους. Ηλιοτρόπιο. 2001.

Ζω γιατί υπάρχει το δάσος. Σαββάλας. 2004.

Όμορφα παραμύθια με ζώα. Στρατίκης.

Αισώπου Μύθοι. Στρατίκης.

Μύθοι του Αισώπου, (απόδοση Ζωή Βαλάση). Ελληνικά Γράμματα. 2001.

ΟΕΔΒ. Μελέτη Περιβάλλοντος. Δ΄ Δημοτικού.

 

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

www.eepf.gr

www.dasos.gr

www.minagric.gr

www.wwf.gr

www.greenpeace.org/greece

www.minenv.gr

www.ellinikietairia.gr

 

Το δάσος καίγεται....καίγεται η ζωή. Τριανταφύλλου Στυλιανός

         ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ